Recordaantal CGK-leden keert kerk de rug toe

Nog nooit verlieten zoveel mensen de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). "Een grote groep heeft geen behoefte meer aan het zoeken van de Heere," reageert ds. P. D. J. Buijs naar aanleiding van nieuwe cijfers uit het Jaarboek 2015. In totaal 883 doop- en belijdende leden onttrokken zich vorig jaar aan de kerk. "Het is niet zo dat ik letterlijk nachten hiervan wakker lig, maar het houdt mij wel bezig. We weten immers dat mensen verloren gaan als ze niet tot geloof in Christus komen," aldus Buijs, lid van het oud-moderamen van de generale synode van de CGK.

Een recordaantal CGK-leden zegt ‘adieu’ tegen de kerk. Hoe komt dat volgens u?
Laat ik vooropstellen dat een grote groep in de kerk trouw en betrokken is. Maar het klopt dat een toenemend aantal zich losmaakt van God en geen behoefte meer heeft om de Heere te kennen of kerkdiensten te bezoeken. Daarbij mogen we niet vergeten dat de cijfers in jaarboekjes vaak ook nog geflatteerd zijn, omdat in sommige kerkelijke gemeenten 10 tot 20 procent – of soms nog meer - van de leden geen diensten meer bezoekt.

U probeert met deze groeiende groep kerkverlaters ook in uw eigen gemeente te spreken. Wat valt u op?
Ik hoor meer dan eens de opmerking: ‘Er werd/wordt bij ons thuis nooit over geestelijke zaken gesproken’. Dat is een groot probleem. Als ouders alleen maar regels doorgeven zonder een warm en bevindelijk geloofsleven houdt het geen stand. Daar moet aan worden toegevoegd dat er bij de groeiende groep kerkverlaters ook jongeren zijn die van dichtbij hebben gezien hoe hun ouders het geloof van harte hebben voorgeleefd maar bij het hart gesloten bleef voor de Heere.

De redenen waarom jongeren niets meer met God en de kerk te maken willen hebben, zijn heel verschillend. Denk aan aanvaringen met de kerk of moeite met de manier van kerk-zijn. Maar als het alleen daaraan lag, zou je verwachten dat ze een andere kerkelijke gemeente opzoeken. In de praktijk is dat niet of nauwelijks het geval. ‘Dominee, sorry, het geloof zegt mij niets meer’, krijg ik dan te horen. Ik zie ook dat wanneer jongeren 18 jaar oud zijn geworden, ze de knoop doorhakken en zich bewust van het kerkelijk en geloofsleven afsluiten.

Ik ben altijd blij wanneer ik met kerkverlaters in gesprek kom. Er zijn ook mensen die dit contact weigeren en zelfs de telefoonverbinding verbreken. Waarom ik met hen in contact wil blijven? Allereerst omdat ik mogelijkheden blijf zoeken om het Evangelie te delen. ‘Ik heb ook twijfels gehad, maar de Heere heeft mij erdoorheen geholpen’, mag ik dan delen. Daarnaast is dit contact als kerk belangrijk, zodat we weten wat er bij deze groep speelt en te weten komen waarop ze zijn afgeknapt. En je hoopt dat de Heere zo’n gesprek gebruikt om iemand toch te trekken.

Wat zou er gebeuren als u morgen het orgel uit uw kerk laat verwijderen?
Ds. Buijs lacht. "Ik snap wat er met deze vraag wordt bedoeld, maar ik denk niet dat dit de oplossing is. Ten diepste hebben we te maken met een geestelijk probleem. Laten we het dan ook vooral niet in de oppervlakte zoeken. Bovendien zijn er genoeg voorbeelden van kerken die de tour van vernieuwing zijn opgegaan en later moesten constateren dat het nauwelijks effect had. Het gaat om de vraag: hoe komen we ‘on speaking terms’ met jongeren die klaar zijn met de kerk?"

De predikant van de christelijke gereformeerde kerk in Ede verwijst naar de opkomst van de popcultuur in de jaren ’50. "Jongeren werden beïnvloed in hun muziekkeuze. De evangelische beweging heeft daarop ingespeeld. Maar toch betekent het niet dat ‘meegaan met je tijd’ de oplossing is. Ook de evangelische beweging heeft te maken met kerkverlating. We geloven nog altijd dat het Woord van God het moet doen, door de kracht van de Heilige Geest."

Ligt u wel eens wakker van de sombere cijfers?
Er zijn kerkenraadsvergaderingen waarbij verslagen met jongeren en ouderen die afhaken langskomen. Dat kan mij vervolgens behoorlijk bezig houden. Maar ik lig niet een hele nacht wakker. Het brengt je des te meer op de knieën: het leert ons om de weg van verootmoediging en gebed te gaan.

Buijs verwijst naar de grote afval als één van de tekenen van de eindtijd. Onder ander 2 Timotheüs 4 vermeldt ‘dat de mensen de heilzame leer niet meer verdragen’ en ‘niet meer naar de waarheid zullen luisteren’. "Daar zullen we zeker rekening mee moeten houden. Tegelijk is het juist een reden om door te gaan met de verspreiding van het evangeliezaad. Daarnaast mogen we ook blijven pleiten op Gods verbond: Zijn Naam blijft van generatie op generatie verkondigd worden. Binnenkort leggen weer zeven jongeren in onze gemeente belijdenis van het geloof af. Hij Die roept, blijft trouw."