Leswijzer 21.1 - Kerk

Zingen: Psalm 92:7

't Rechtvaardig volk zal bloeien,
Gelijk op Libanon,
Bij 't koest'ren van de zon,
De palm en ceder groeien.
Zij, die in 't huis des HEEREN,
In 't voorhof zijn geplant,
Zien door des Hoogsten hand
Hun wasdom steeds vermeêren.

Psalmen
33:6; 111:5; 116:10; 118:11; 147:10

Liederen
Gele bundel: 30; 58; 66

Levensvragen

• Wat moet ik verstaan onder ‘kerk’?
• Is er verschil tussen Kerk en kerk?
• Kun je nog wel spreken van ‘de kerk’?

Doelstellingen

1. Je weet wat de kerk is.
2. Je weet wat de eigenschappen van de kerk zijn.
3. Je weet hoe lang de kerk al bestaat.

Hoofdlijnen

Levensvraag
Wat is de kerk?
Als je aan verschillende mensen vraagt wat de kerk is, krijg je waarschijnlijk verschillende antwoorden: een gebouw, een landelijke kerk, de wereldwijde kerk of alle gelovigen. Maar waar hebben we het nu eigenlijk precies over als we het hebben over ‘de kerk’?

Bijbelgedeelte
Wat zegt de Heere Jezus over de kerk?
De Heere Jezus vraagt aan Zijn discipelen wie de mensen zeggen dat Hij is. Daarna vraagt hij het aan de discipelen zelf. Petrus zegt dat Jezus de Christus is. Jezus zegt dat Hij Zijn gemeente op die rots zal bouwen. Voor het bouwen van Zijn kerk gebruikt Hij dienaren aan wie Hij de sleutels van het Koninkrijk der hemelen geeft.

Geloofsleer
De kerk is de gemeenschap van ware gelovigen in Christus.
Christus heeft de hoogste prijs betaald om Zijn kerk los te kopen. Door Zijn Woord en Geest brengt Hij de Zijnen tot geloof. De kerk is één, heilig, algemeen (katholiek) en apostolisch. In de kerk zitten twee soorten kinderen van het verbond. De kerk bestaat sinds het begin van de wereld en zal altijd blijven bestaan.

Verbinden

Gespreksvragen

1. Waar kun je allemaal aan denken bij het woord ‘kerk’?
2. Wie kan er een definitie van ‘kerk’ geven?
3. Wat betekent de kerk voor jou?
4. Wat is de kerk?
5. Wanneer is de kerk geen kerk meer?
6. Hoe zou je aan iemand die niets van het christendom weet uitleggen wat ‘kerk’ is?
7. Welke vragen komen bij jou naar boven als je het over de kerk hebt?
8. Wat heeft ‘kerk’ met ‘verbond’ te maken?

Stellingen

1. De kerk is alle gelovigen.
2. Er is verschil tussen de kerk en de Kerk.
3. De kerk bestaat al sinds het paradijs.

Wat is de kerk?
Bij dit thema gaan we het hebben over de kerk. Zoals we wel vaker doen bij een eerste les van een thema, gaan we eerst stilstaan bij het begrip zelf: kerk. Deel post-its uit. Op de post-it mogen jullie opschrijven wat volgens jullie ‘de kerk’ is. Laat de vier categorieën op het bord zien (of teken het op het bord), namelijk: instituut – gebouw – gelovigen – overig. Plak je post-it in de kolom waar jouw omschrijving bij past.

Gespreksvragen

1. Wie heeft dit opgeschreven? Hoe ben je tot dit antwoord gekomen?
2. Wie vond het lastig om wat op te schrijven?
3. Welke omschrijving op het bord vind jij de beste?
4. Hoe kunnen we de kerk nu in één zin omschrijven?

Vind jij dat dit ‘de kerk’ is?
Deze les denken we na over wat de kerk nu eigenlijk is. Het woord wordt vaak genoemd en we hebben het er op catechisatie ook vaak over, maar hoe moet je ‘kerk’ nu definiëren? Verdeel de catechisanten in groepjes. Straks krijgen jullie per groep een verhaaltje. Lees samen het verhaaltje en beantwoord de vragen erover.

Verhaaltje 1
“Vind jij dat dit ‘de kerk’ is?" Als je thuis preken leest en niet aangesloten bent bij een kerkelijke gemeente, dan kun je toch niet spreken van een kerk? Dan ben je meer een groepje buiten de kerk. En hoe doe je dat dan met dopen en het Heilig Avondmaal? Voor mij is de kerk een plek waar je op zondag naartoe gaat met andere leden uit de gemeenten en daar in de kerk God dient. Ik vind zelf dat dat niet thuis kan...”

Verhaaltje 2
“Vind jij dat dit ‘de kerk’ is?” De oude man kijkt vragend en een beetje verontwaardigd naar de vlotte tiener. “In die kerk van jou zingen ze geen psalmen, duren de preken maar een kwartiertje en gaat het bijna nooit over zonde! Ik kan dat met alle goede bedoelingen geen ware kerk noemen... Bij ons duren de diensten dan misschien wel wat lang, maar is er toch eerbied en staat Gods rechtvaardigheid en barmhartigheid centraal. Je kunt niet vaak genoeg benadrukken wat een wonder het is dat God verloren zondaren wil redden.”

Verhaaltje 3
“Vind jij dat dit ‘de kerk’ is?" Je noemt het gebouw misschien wel een kerk, maar in principe heeft dat niet zoveel met kerk te maken. Als de gemeente samenkomt in een schuur, dan is die schuur een kerk. Het gaat namelijk niet om het gebouw, maar om wat er in het gebouw gebeurt en wie er in het gebouw aanwezig zijn. Het gebouw is maar een hoop stenen. Overal waar mensen samenkomen rondom het Woord van God, daar is een kerk.”

Verhaaltje 4
“Vind jij dat dit ‘de kerk’ is?" En alle mensen in de kerk die niet gelovig zijn? Noem je hen ook deel van het lichaam van Christus, deel van de kerk? Dat kan ik niet zo zien. Naar mijn mening zijn alleen de mensen die in de Heere Jezus geloven – de uitverkorenen – deel van de kerk. De andere mensen in de ‘kerk’ moeten eerst tot geloof komen voordat ze bij de kerk horen.”

Vragen

1. Welke twee visies over wat de kerk is, vind je terug in het verhaaltje?
2. Wat vinden jullie hiervan?
3. Wat is volgens jullie ‘de kerk’?

Gespreksvragen

1. Wil jij een korte samenvatting geven van wat er in jullie groepje besproken is?
2. In welke visie die verteld is, herken jij je het meest?
3. Hoe kunnen we nu zeggen wat de kerk eigenlijk is?

Beelden van de kerk
In de Bijbel worden verschillende beelden voor de kerk gebruikt. Op het bord zie je zes beelden over de kerk. Geef elk tweetal een nummer. Lees samen het Bijbelgedeelte waar het over het beeld gaat en beantwoord samen de vraag waarom dit beeld wordt gebruikt en wat het over de kerk zegt.

Plaatjes

1. Lichaam van Christus – 1 Korinthe 12:12-27
2. Wijnstok / ranken – Johannes 15:1-8
3. Bruid / bruidegom – Efeze 5:22-33
4. Kudde – Johannes 10:14-16
5. Akker – 1 Korinthe 3:1-9
6. Gods gebouw – 1 Petrus 2:1-5

Gespreksvragen

1. Aan welk beeld moeten jullie zelf denken als het over de kerk gaat?
2. Wat hebben jullie voor beeld? Wat zegt dat beeld over de kerk?
3. Wat zijn de overeenkomsten die we horen? En wat de verschillen?
4. Hoe kunnen we al deze beelden tot een definitie krijgen? Of kan dat niet?

De kerk is...
De vraag die deze les centraal staat, is: ‘Wat is de kerk?’ Voordat we gaan kijken wat de catechismus als antwoord op deze vraag geeft, gaan we eerst zelf een antwoord opstellen. Maak in je Leerwijzer de zin af en probeer zo compleet mogelijk te zijn: de kerk is… Laat de catechisanten na twee minuten vraag en antwoord 54 van de Heidelbergse Catechismus opzoeken en laat ze de vraag en het antwoord eerst zelf lezen. Als jullie het antwoord gelezen hebben, mag je eerst voor jezelf de vragen beantwoorden. Na een paar minuten mogen jullie de antwoorden bespreken met degene die naast je zit.

Vragen

1. Wat valt je op als je jouw antwoord vergelijkt met het antwoord in de catechismus?
2. Wat begrijp je niet in het antwoord van de catechismus?

Gespreksvragen

1. Wat heb jij bij vraag ...?
2. Welke onbeantwoorde vragen hebben jullie?
3. Wie kan nu zelf een antwoord geven op de vraag wat de kerk is?

Teken ‘de kerk’
Op de vraag wat de kerk is, zijn veel verschillende antwoorden te geven. Vaak zijn we op catechisatie bezig met nadenken, schrijven en leren. Deze les gaan we nu een keer anders beginnen. Deel wit A4-papier uit. Op het witte papier dat voor je ligt, mag je tekenen wat voor jou de kerk is. Denk eerst even goed na wat je wilt gaan tekenen en begin dan. Je hebt ongeveer acht minuten, dus houd daar rekening mee bij het tekenen. Geef om de paar minuten aan hoeveel tijd ze nog hebben.

Gespreksvragen

1. Wat heb jij getekend?
2. Wie heeft er iets heel anders getekend dan we tot nu toe hebben gezien?
3. Wie kan er op basis van deze tekeningen een definitie geven van de kerk?

Brugzin
In de verbinding hebben we nagedacht over wat de kerk is. Dat bleek nog niet zo makkelijk! In het Bijbelgedeelte gaat het ook over de kerk, zonder dat het woord wordt genoemd. De Heere Jezus maakt gebruik van een beeld. Welk beeld is dat en waarom gebruikt Hij nu juist dát beeld?

Voor de complete les- en leerwijzer verwijzen we u naar de producten.